PROFILE SUKU MAUMETA 2025
INTRODUSAUN
Suku Maumeta pasparte ba Posto Administrativo Bazartete hanesan suku ida ne’ebe nia distansia besik Municipiu no lokaliza iha Postu Administrativu Bazartete hamutuk ho Suku 8 seluk mak hanesan ; Suku Fahilebo, Fatumasi, Lauhata, Leorema, Ulmera, Metagou, Motaulun no Tibar iha Municipio Liquiça.
Hare ba area geografika Suku Maumeta, Suku ida ne’ebé lokaliza iha tasi ibun ne’ebé furak no potensia ba Turizmu hanesan tasi ibun Lakapogoa, Leburau ho Nunsamada koñesidu ho naran “Praia de Memoria” no tasi ibun Maumeta koñesidu ho naran “Alma Domar” ne’ebe hafutar iha Tasi Ibun Maumeta, nune’e mos iha foho lolon ne’ebé matak no buras hodi atrai tebes vizitantes lokal, Nasional no Internasional.
Iha tempu Kolonial Portugues, Suku Maumeta existe ona fatin istoriku hanesan Serlete iha aldeia Maumetalau ne’ebe mak konsentra ona Malae Portugues, Liu Rai no Populasaun ne’ebe mak hela iha fatin ne’e. halo Resenseamentu Populasaun iha Tempu neba.
Suku Maumeta iha Escola antiga ne’ebe hari husi Governo Português, mak Eskola Primaria Ebuti, depois muda fali ba Serlete iha Aldeia Maumetalau no Hohidi, iha aldeia Caimegohou, ne’ebe mak hanorin husi Profesor/a Português sira. Iha prosesu aprendizagen ida ne’e iha balun remata eskola ne’e, hodi kontinua sira nia estudus iha Escola Kolegiu Soibada-Manatuto.
Xefe Suku sira ne’ebe ukun iha Suku Maumeta hahu husi tempu Kolonial Português to’o iha faze ukun’an, mak hanesan : Tempo Kolonial Português ; (Capita Hunubale, Jose Neves, Vicente Neves, Rafael Gonçalves, Alberto da Silva Interino ).
Tempu Okupasaun Indonesia ; (Antonio Romalho, João Vidigal, Padro de Fátima, Jaime Fernades Mendes, Silvino Ribeiro dos Santos, Victor da Fátima ) no iha tempu Ukun’an ; (Gilberto do Esprito Santo, Silvino Ribeiro dos Santos, Victor da Silva mai to’o agora).
figura sede Suku
Area Geografika Suku Maumeta
Suku Maumeta lokaliza iha Postu Administrativu Bazartete, Municipio Liquiça, kompostu husi Aldeia hat (4) mak hanesan ; Aldeia Caimegohou, Aldeia Darumudapu, Aldeia Maumetalau, no Aldeia Nartutu. Bazeia ba dadus estatistika Suku Maumeta nia area geografikamente mak hanesan ± 6,88 Km2 ho nia fronteira ka baliza sira mak hanesan tuir mai ne’e :
-
-
- Parte Lorosae/Leste : Baliza ho Suku Lauhata.
- Parte Loromonu/Oeste : Baliza ho Suku Dato, Loidahar, Luculai Postu Administrativo Liquica.
- Parte Foho / Sul : Baliza ho Suku Metagou
- Parte Tasi /Norte : Baliza ho Tasi
-
Total populasaun Suku Maumeta tuir dadus resensiamentu populasaun suku iha tinan 2025 regista 4216 habitantes kompostu husi “mane 2097 no feto 2119” ho total uma kain 957 Maioria populasaun moris ho vida agrikultura [fila rai no halo toos], veternariu [hakiak animal] no peskador [tama tasi kaer ikan] no balun nudar negosiante, funsionariu, membru Policia, membru F-FDTL, nune’e mos balun servisu iha kompañia no empreza privada sira iha area Maumeta no balun iha kapital Dili no munisipiu seluk.
Produtu lokal ne’ebe mak Suku ne’e iha, ai-han modo-tahan, ai-fuan, ai-horis ho valor ekonomiku, balada sira hanesan tuir mai ne’e :
-
-
- Ai han ne’ebé ejisti mak hanesan ; Batar, Aifarina, Talas, Fehuk
- Modo-tahan mak hanesan [mostarda, kanku, bria, kovi, fore talin, koto, marungi] no selseluk tan.
- Ai-fuan ne’eb’e ejisti mak hanesan ; Café, Nú, Has, Aidila, Hudi, Abokat, Mangustaun, Kami no selseluk tan
- Ai ho valor ekonomiku mak hanesan ; Ai-kameli, Ai-ná, Ai-teka, Ai-mahoni,
- Ejisti mos balada ka animal mak hanesan : Karau, Bibi, Fahi, Manu, Manu-rade, Asu, Busa, no selseluk tan.
-
Produtu hirak ne’e mak fo benefisiu no rendimentu ba komunidade hodi atende komunidade nia nesesidades uma laran no hala’o sira nia vida moris, sustenta sira nia familia no selu oan sira nia estudus.
Populasaun Suku Maumeta ne’ebe moris husi vida agrikultor, peskador ho rendimentu kada loron ± $ 0,25 to’o $1,00 mesmu ke ho rendimentu kiik, maibe la hamate sira nia espiritu, vontade no korajem hodi nafatin buka moris ba sira nia familia.
Lian materna ne’ebe Populasaun Suku Maumeta uja ba komunikasaun lor-loron maka Lian Tokodede no Tetum. Lian Portuguêss no Inglês sai mos nudar meius komunikasaun hodi koalia ho ema seluk.
Populasaun Suku Maumeta maioria fiar relijiaun Katolika no minoria fiar relijiaun Mulsumanu, Protestante no balun mos sei fiar ba fatuk no ai ka fiar Animismu.
Biodata Xefe Suku Maumeta Periode 2023 – 2030 :
Naran :Victor da Silva
Fatin,no Loron Moris : Maumeta de Bazartete, 20 Agostu 1969
Sexu : Mane
Profisaun : Xefe Suku
Nú. Kartaun Eleitor : 0361733
Estadu Civil : Kaben Nain
Aman : Agostinho da Silva
Inan : Bi Sota
Hela Fatin : Aldeia Darumudapu, Maumeta, Bazartete, Liquiçá
Nú. Telefoni : (+670) 7806 6354/77298582
Lista Membrus Konselho Suku Maumeta ;
Suku | Númeru | Naran Kompletu | Aldeia | Pozisaun | |
M
A
U
M
E
T
A
|
1 | Victor da Silva | Darumudapu | Xefe Suku | |
2 | Rogerio Marques dos Santos | Caimegohou | Jovem Mane | ||
3 | Maria Helena Tadu | Nartutu | Jovem Feto | ||
4 | Silvino Ribeiro dos Santos | Maumetalau | Lia Nain Suku | ||
5 | Arlindo Maria dos Santos | Caimegohou | Xefe Aldeia | ||
Marcelo Matos de jesus | Caimegohou | Delegado | |||
Domingas dos Santos E Silva | Caimegohu | Delegada | |||
6 | Augusto Barreto dos Santos | Darumudapu | Xefe Aldeia | ||
Sidonio Fátima de Jesus | Darumudapu | Delegado | |||
Domingas da G. N. S. Martins | Darumudapu | Delegada | |||
7 | Marcos Lopes Martins | Maumetalau | Xefe Aldeia | ||
Elnezo Gonçalves de Jesus | Maumetalau | Delegado | |||
Veronica dos Santos | Maumetalau | Delegada | |||
8 | Hermenegildo Mendes | Nartutu | Xefe Aldeia | ||
Abilio Pereira dos Santos | Nartutu | Delegado | |||
Lourdes dos Santos | Nartutu | Delegada | |||
9 | Laurentino dos Santos | Nartutu | Sek Adm Suku | ||
10 | Verónica Juliana Manek | Nartutu | Ofisiais Adm Suku | ||
11 | Berta Maria Soares | Caimegohou | Ofisiais Finansas Suku | ||
12 | Delfio Gonçalves dos Santos | Nartutu | Ofisiais Sosial Suku | ||
Patrimóniu Suku ;
Nú | Naran Sasan / Inventaris | Fontes Inventaris | Kuantidade | Kondisaun | |
Diak | At | ||||
1 |
Sede Suku (Uma) | Konstrui husi Governu Timor Leste, Komunidade,no rehabilita liu husi Programa PNDS |
2 |
Diak | – |
Sede Suku (Uma) | Konstrui husi Governo Indonesia | 2 | Diak | ||
2 | Haris Fatin | Konstrui husi Estudante Estagiado UNPAZ | 1 | Diak | – |
3 |
Fatin Lixo | Konstrui husi Membrus Konselho Suku | 1 | Diak | – |
Fatin Lixo | Konstrui husi Estudante Estagio UNPAZ | 1 | Diak | – | |
4 | Motorizada | Ministério Administração Estatal (MAE) | 2 | Diak | – |
5 |
Komputador | Suku mak hola | 1 | Diak | – |
Komputador | Apoiu husi individual Sr. Jose Lobato | 1 | Diak | – | |
Komputador | Ministério Administração Estatal (MAE) | 5 | |||
6 |
Printer | Apoiu husi individual Sr. Jose Lobato | 1 | Diak | – |
Printer | Ministério Administração Estatal (MAE) | 2 | Diak | ||
Printer | Sosa rasik, fundus husi PNDS Suku | 1 | Dia | ||
7 |
Armario | Suku mak hola, Fundus husi Fundus Suku | 1 | Diak | – |
Armario | Kontribui husi Programa PNDS | 1 | Diak | – | |
8 | Meza ai | Kontribui husi Komunidade,
|
10 | Diak | – |
9 | Kadeira | Kontribuisaun Komunidade liu husi lisensa koremetan, | 130 | Diak | – |
10 | Bikan, ho Kanuru | Ministério Administração Estatal | 80 | Diak | |
11 | Taxu | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
12 | Jerador | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
13 | Televisaun | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
14 | Parabola | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
15 | Blutut | Suku mak hola | 2 | Diak | – |
16 | Solara Panel | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
17 | Projector | Kontribui husi Kongregsaun Jejuita | 1 | Diak | – |
18 | Mirofone | Kontribui husi ONG IOM, no kontribui mos husi Komunidade | 1 | – | At |
19 | Brankas | Programa PNDS | 1 | Diak | – |
20 | Tambor | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
21 | Kaixote Bandeira | Ministério Administração Estatal | 1 | Diak | – |
22 | Kuadru Avisu | Ministério Administração Estatal | 1 | – | At |
23 | Mapa | Konstrui husi Estudante Estagio UNPAZ | 1 | Diak | – |
24 | Uma Laku ki’ik | Kontribui husi Komunidade | 4 | – | At |
Kultura ;
Ita hotu hatene katak kultura mak ita nia identidade,ho nune’e Populasaun Suku Maumeta kaer metin nafatin valores kultura nian, hodi moris tuir tradisaun no lisan ne’ebe hari desde tempu beia ala sira nian
Suku Maumeta mos hala’o aktividade cultural ne’ebe hanesan mos ho Suku 8 seluk.
Aktividade Kultural ne’ebe Suku Maumeta sempre hala’o iha kada tinan mak hanesan ;
- Sau batar / han batar
Sau batar hanesan aktividade ne’ebe sempre hala’o kada tinan depois de koilheta batar ne’ebe komunidade sira kuda. Tuir fiar ne’ebe iha aktividade sau batar hanesan aktu de agradesemento ba Maromak, Bei ala sira , no Natureza ba resultadu ne’ebe hetan.
Se wainhira uma lisan ida sedauk hala’o aktividade sau batar maka lian nain husi uma lisan ne’e sedauk bele han batar nurak / foun, no modo sira ne’ebe kuda iha tos laran.
- Kore metan
Koremetan hanesan aktividade ida ne’ebe halao,iha kada uma lisan ida –idak hanesan aktu ida hodi hatudu katak uma lisan ida ne’e hakoi ona mate, no selu kolen ba inan ho aman no matebian sira hotu.
- Barlaqueado / Hafolin Feto
Wainhira Mane ida hakarak feto ida, nia sei hafolin feto ne’e liu husi barlaque ne’ebe feto ne’e nia inan aman husu, mak hanesan ; Karau,Bibi,Belak,Tua,no osan, tuir lisan ne’ebe iha.
- Inagura Uma Lisan
Iha aktividade Inagura Uma Lisan, Lia nain husi uma lisan sei halibur Feto sa, Uma – Mane, no jerasaun hotu ne’ebe partense ba uma lisan , ho Objectivo husi aktividade inagura uma lisan maka; atu halibur jerasaun hotu husi uma lisan ida nian hodi koinhese malu ,no simu mos bua ho malus husi uma lisan hanesan matak malirin ba jerasaun hotu.
Uma Lisan existe iha Suku Maumeta Hamutuk 49, ne’ebe namkari iha Aldeia 4 mak hanesan ;
Númeru | Naran Uma Lisan | Aldeia |
1 | Sero Kolikati Laubale | Caimegohou |
2 | Berbesi Laukala | Nartutu |
3 | Lakadou Halibere | Nartutu |
4 | Sero | Darumudapu |
5 | Soro Besi Besi Klao | Caimegohou |
6 | Maukaso Beremau | Nartutu |
7 | Turiskai | Nartutu |
8 | Dasun Kaileba/ Klesupu | Nartutu |
9 | Maukeli Maumegi Loriobresi | Nartutu |
10 | Pitae | Nartutu |
11 | Metaloe Kraebau Ruku Onau | Maumetalau |
12 | Mausaka Mautoba Soamori | Caimegohou |
13 | Soalagana Mausaka Mautaba | Darumudapu |
14 | Talimeta Biden | Nartutu |
15 | Maukeli Maumegi | Nartutu |
16 | Pitae Kraehunu hundomi Tobo’o Sirekai | Nartutu |
17 | Rumbia Lelakai | Nartutu |
18 | Maukeli Maumegi Bresi Olori | Nartutu |
19 | Lauhata | Caimegohou |
20 | Likurai Kaikoli Saisama | Nartutu |
21 | Fatumassi | Nartutu |
22 | Labasu MauBlaho | Nartutu |
23 | Pitae Kraehunu Hundomi | Nartutu |
24 | Suai Camanasa/ Kakumadae | Nartutu |
25 | Cina Odomau | Nartutu |
26 | Goulolo Karkio Maupilo | Darumudapu |
27 | Soamori Mauhunlakuana | Caimegohou |
28 | Soamori Mahunlakuana | Darumudapu |
29 | Soa Mori Maukama Maumegi | Caimegohou |
30 | Leokopa | Nartutu |
31 | Uapu | Nartutu |
32 | Maumeta Soatala | Darumudapu |
33 | Siku Bere Maumeta | Nartutu |
34 | Mau Ubu | Darumudapu |
35 | Sero Kokoliko Bauliko | Caimegohou |
36 | Diruhati | Darumudapu |
37 | Maumeta Lakahunu Berhada | Maumetalau |
38 | Luculai | Darumudapu |
39 | Lekerubrao | Darumudapu |
40 | Dubasar | Maumetalau |
41 | Luculai Kraeleki Berkoli | Maumetalau |
42 | Maumeta Besirae | Maumetalau |
43 | Sarmata Simão Baucoli | Maumetalau |
44 | Soalagana Ruku Onau | Maumetalau |
45 | Ozzoó | Maumetalau |
46 | Doso Ubu Malu Ubu/ Asuamagari | Nartutu |
47 | Maumegi Maublaho | Darumudapu |
48 | Mantasi | Maumetalau |
49 | Maumeta Soatala Berloe Matão | Darumudapu |
Fatin Historia, no Fatin Lulik (Sagradu) ne’ebe existe iha Suku Maumeta ;
- Fatin Historia existe iha Suku Maumeta ne’ebe iha uture bele promobe hanesan situs Historiku, hodi dada turista Lokal, Nasional, no Internasional mai visita, no bele lori retornu ba Governo lokal,no Nasional.
Fatin historia hirak ne’e mak hanesan tuir mai ne’e;
Nú | Naran Fatin | Fatin / Aldeia | Observasaun |
1 | Capela São Joao Paulo II | Nartutu | Turismo Religiozu |
2 | Tasi ibun Lakapogoa | Nartutu | Turismo Ambiental |
Suku Maumeta mos oferese ona nia ema ba iha Luta Libertasaun Nasional ne’ebe konhesidu ;
- Salvador Pereira de Jesus Lobato “Pontianak”
- Benancio
Fatin sira ne’ebe Komunidades Suku Maumeta Konsidera hanesan Lulik (Sagradu),tamba fatin hirak ne’e iha nia Espíritu Natureza, ho Super Natural. No fatin hirak ne’e iha kultura bele Promove sai hanesan Situs Kultural , hodi fo benefisio ba Komunidade Suku Maumeta.
Fatin hirak ne’e mak hanesan ;
Nú | Lulik nia naran | Fatin / Aldeia |
1 | Koemanaru | Caimegohou |
2 | Krae Pu | Darmudapu |
3 | Maumetalau | Maumetalau |
4 | Nunho-ho Luli | Maumetalau |
5 | Delesu-Hati | Maumetalau |
6 | Hatu Pro | Maumetalau |
7 | Tuhokelek | Nartutu |
8 | Delesu-Hati | Nartutu |
9 | Lakapogoa | Nartutu |
10 | Nonosamada | Nartutu |
11 | Borluli | Nartutu |
12 | Hatubuti Dotu Kaimeo Dole | Nartutu |
Aspektu Sosial, no Ekonomia :
- Aspektu Sosial
Populasaun Suku Maumeta,ho nia karakteristik ne’ebé sempre hatudu nia solidariedade ba malu, no toleransia hodi hari paz no hakmatek iha Suku laran, no sempre tulun malu wainhira sira nia maluk balun hetan Problema , no susar hanesan ; Lia Mate, Koremetan, Barlaqueadu, no aktividade hari Uma lisan.
Komunidade Maumeta mos toleransia ba malu iha parte ; Politik, Fiar, no Arte desportivu, hodi fó opurtunidade ba maluk seluk ne’ebe difrensa ; Politik, Fiar, no arte desportivu hodi hala’o sira nia aktividades iha suku laran.
Populasaun suco Maumeta mos asesu ona ba asistensia social hanesan; Uma naroman ba povu (UNP), no Subsidiu
Bolsa da Mãe,Idozu,Invalidu,fin do ano,sesta bazica, no pensaun ba Martires no Veterano,ne’ebe mai husi aldeia hat (4).
-
Tabela kona ba Aldeia sira ne’ebe simu ona UNP, no sedauk simu UNP plus;
No |
UNP |
Aldeia |
Suco |
Postu Adminis
trativo |
Munici pio |
Observasaun |
|
Regular 3 | Plus 4 | ||||||
1 | Simu ona | Simu ona | Caimegohou | Maumeta | Bazartete | Liquiçá | Regular 3 Inagura ona |
2 | Sedauk simu | Simu ona | Darumudapu | Maumeta | Bazartete | Liquiçá | Regular 3 Inagura ona |
3 | Sedauk simu | Simu ona | Maumetalau | Maumeta | Bazartete | Liquiçá | Regular 3 Inagura ona |
4 | Sedauk simu | Simu ona | Nartutu | Maumeta | Bazartete | Liquiçá | Regular 3 Inagura ona |
-
Tabela populsaun sira ne’ebe asesu ba subsidiu sira,no pensaun ;
No | Programa | Total Benefisiariu | Ministério | Suco |
1 | Bolsa da Mãe | 136 Pessoas | MSSI |
Maumeta2Idozu, no Invalidu265 PessoasMSSI3Subsidiu Fin do ano965 PessoasFinanças4Sesta bazica4,238 PessoasRecoperação Economia5Pensaun ba Martires, no Veterano102 PessoasMACLNTotal ……………………………..5666 Pessoas
Aspektu Ekonomia
Populasaun Suku Maumeta maioria moris husi vida agricultor, negosio,no Funcionario Públik hodi kontribui ba rendementu familia, no hadia ekonomia uma laran.
Komunidade Maumeta moris iha vida agrikultor mak hanesan ; fan modo, animal,no ai sunu. Iha komunidade balun mak buka moris ho loke kios ki’ik hodi fan nesesidade baziku sira, no 35 % mak hala’o vida moris hanesan funcinarios Públik no kontratado, no 65% mak hala’o vida nudar agrikultor.
Tabela persentazen moris komunidade nian ;
No | Fontes Rendimentu | Persentazen (%) |
1 | Komunidade ho vida agricultura | 65% |
2 | Komunidade ho fonte rendementu Funcionario Públicu | 25% |
3 | Komunidade ho fonte rendementu Funcionario kontratadu | 10% |
Dezenvolvimentu Seitor ; Educação, ,Saúde, Infrastutura Bazico, no Agricultura.
- Seitor Educação.
Tuir ita hotu hatene katak Educação mak seitor ida ne’ebe importante tebes.Tamba liu husi Educação mak bele prepara future jerasaun ne’ebe matenek hodi kontinua lori Nasaun ba oin.
Tuir ita nia Constituição RDTL,(Lei Inan), iha artigo 59, husi pontu 1 to’o 4 ne’ebe garante direitu Educação ba sidaddaun hotu, no iha direitu hanesan ba oportunidade escola.
- Tabela Escola ne’ebe existe iha Suco Maumeta ;
No | Naran Escola | Fatin / Localisação |
1 | Escola ESTV | Aldeia Nartutu |
2 | Escola EBF 1.2 Maumeta | Aldeia Nartutu |
3 | Escola EBF 1.2 Maumetalau | Aldeia Maumetalau |
- Tabela Estudante tuir escola ida – idak ;
No |
Naran Escola |
Total Estudante |
Sexu | |
Mane | Feto | |||
1 | Escola ESTV | 329 Pessoas | 138 | 191 |
2 | Escola EBF 1.2 Maumeta | 637 Pessoas | 324 | 313 |
3 | Escola EBF 1.2 Maumetalau | 129 Pessoas | 61 | 68 |
Total …………………………………………………. | 1095 Pessoas | 523 | 572 |
- Tabela Manorin nain kada Escola ida – idak ;
No |
Naran Escola |
Total Manorin |
Sexu | |
Mane | Feto | |||
1 | Escola ESTV | 32 Pessoas | 21 | 11 |
2 | Escola EBF 1.2 Maumeta | 13 Pessoas | 6 | 7 |
3 | Escola EBF 1.2 Maumetalau | 6 Pessoas | 4 | 2 |
Total ……………………………………………… | 51 Pessoas | 31 | 20 |
Seitor Saúde
Saúde mak seitor ida ne’ebe importante tebes atu Governo tau matan, liu husi investimentu sira ne’ebe Estado ou Governo hala’o hodi melhora diak liu tan servisu atendementu saúde ba komunidade sira.
Iha Lei Inan RDTL artigo 57,pontu 1 to’o 3, ne’ebe hateten katak; ema hotu – hotu iha direitu ba saúde,asistensia medika,no sanitaria.
Estado hala’o no hari servisu nasional saúde universal ba ema hotu – hotu, tuir nia kbi’it no gratuita/laselu,ho servisu sa’ude nasional labele iha fatin ida deit,tenke iha fatin barak hodi nune’e ema hotu- hotu bele asesu.
- Tabela fasilidade saúde ne’ebe existi iha suku Maumeta ;
No | Naran Fasilidade | Fatin / Localiza | Observasaun |
1 | Posto Saúde Maumeta | Aldeia Nartutu | Atendemento lor–loron ba Komunidade |
2 | Postu Sisca Maumetalau | Aldeia Maumetalau | Atendemento ba komunidade |
- Tabela profisional saúde tuir posto saúde ida – idak ;
No |
Naran Fasilidade |
Profisional Saúde |
Total |
|||||||||
Doutor/a |
Doutor/a Espesialista |
Inf./a |
Parteira |
Seluk |
||||||||
M | F | M | F | M | F | M | F | M | F | |||
1 | Posto Saúde Maumeta | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 5 |
2 | Postu Sisca Maumetalau | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 | 1 | 1 | 5 | 3 |
Total Profisional | 2 | 1 | 2 | 0 | 0 | 4 | 1 | 2 | 2 | 6 | 8 |
- Seitor Infrastutura
Infarstutura mak seitor ida ne’ebe imporantante tebes ba ekonomia nasaun, no ekonomia familia nian. Se wainhira infrastura mak la diak roda ekonomia sei la lao,no infrastutura mak sai savi ba investor sira wainhira hakarak atu mai investe iha ita nia rai.
Dezenvolvimentu seitor infrastutura ne’ebe mak akontese iha suku Maumeta;
- Estrada
Suku maumeta kompostu husi aldeia 4, no asesu hotu ona Estrada rural hodi liga husi aldeia 1 ba aldeia seluk.
- Elektrisidade
Populasaun sucu Maumeta 99,9% asesu ona linha elektrisidade, no sei falta 0,1% mak sedauk asesu ba linha elektrisidade, mak mai husi aldeia ; Darmudapu ,no Esirat ho nia total 1 xefe familia (uma kain), mak sedauk asesu.
- Be’e, no Saneamento
Suku Maumeta maioria populasaun uja sintina,ho fasilidade fase liman iha idak – idak nia uma, no suku Maumeta deklara ona ALFA (Area la Soe Foer Arbiru), ho nia lei tara bandu hodi komunidade la soe foer arbiru.
Total be’e matan ne’ebe existe iha suku Maumeta hamutuk 3, kompostu husi be’e fura 4 no be’e matan 6. Tuir mai tabela be’e matan iha suku maumeta ;
Suku Maumeta mos iha fatin ba akaptasaun udan ben ne’ebe konstrui husi ONG PERMATIL,no mos iha grupu komunitaria ne’ebe hala’o prevensaun no tau matan ba be’e matan, ne’ebe forma husi ONG PROVAC.
- Seitor Agricultura
Tuir ita hotu hatene katak maioria populasaun moris ho vida agricultura,inklui mos populasaun suku Maumeta.Tuir plano estratezico 2011- 2030 iha seitor agricultura katak zero hamlaha, no malnutrisaun, hodi povu moris diak.
Tamba ne’e seitor agricultura mak seitor ne’ebe importante tebes hodi bele dudu prosesu dezenvolvimentu, no kore dependensia ba ai han husi rai liu.